سایت آموزش و نکات حسابداری و کامپیوتر

مشاوره و پاسخگويي به مشکلات کامپيوتر و حسابداري، تماس از تلفن ثابت با شماره 9092305943 (تهران) و 02170705086

مشاوره حقوقي  9099071865  


http://www.hamgampc.ir

https://t.me/hamgamrayan

https://t.me/hamgamrayane

ثبت سند ماليات عملکرد

در پايان سال مالي و بعد از محاسبه سود(زيان)،در صورتيکه نتايج عمليات شرکت منتج به سود شده باشد،ميبايست مطابق قوانين مالياتي و به جهت رعايت استانداردهاي حسابداري، اقدام به محاسبه ذخيره ماليات بر درآمد نمود.

ثبت ذخيره ماليات بردرآمد در پايان سال:

سود و زيان جاري * بدهکار
ذخيره ماليات بر درآمد * بستانکار

بعد از صدور برگ تشخيص و قطعي شدن ماليات :

ذخيره ماليات بردرآمد * بدهکار
ماليات پرداختني * بستانکار

هنگام پرداخت ماليات قطعي :

ماليات پرداختني * بدهکار
بانک * بستانکار

حالا اگر مبلغ ماليات قطعي بيش از ماليات ابرازي باشد ، ثبت زير را مي زنيد :

ماليات پرداختني * بدهکار
سود و زيان انباشته * بدهکار
بانک * بستانکار

حالا اگر مبلغ ماليات قطعي کمتر از ماليات ابرازي باشد ، ثبت زير را مي زنيد :

ذخيره ماليات بر درآمد * بدهکار
سود و زيان انباشته ***بستانکار

 مشاوره و پاسخگويي به مشکلات کامپيوتر و حسابداري، تماس از تلفن ثابت با شماره 9092305943 (تهران) و 02170705086

مشاوره حقوقي  9099071865  


http://www.hamgampc.ir

https://t.me/hamgamrayan

https://t.me/hamgamrayane

دفتر روزنامه

دفتر روزنامه دفتري است که کليه عمليات ومعاملات مالي يک واحد مالي بايد بصورت روزانه و با درج تاريخ ان رويداد و با شرح کامل در ان ثبت شود. دفتر روزنامه بايد داراي ستون هايي با عناوين1-شماره سند حسابداري2-تاريخ رويداد مالي3-ستون شرح4-ستون عطف 5-مبلغ بدهکار6-مبلغ بستانکار مي شود. شماره سند حسابداري نشان دهنده شماره ان سند که رويداد مربوطه در ان اتفاق افتاده است. ستون تاريخ نشان دهنده تاريخ سند...

 مشاوره و پاسخگويي به مشکلات کامپيوتر و حسابداري، تماس از تلفن ثابت با شماره 9092305943 (تهران) و 02170705086

مشاوره حقوقي  9099071865  


http://www.hamgampc.ir

https://t.me/hamgamrayan

https://t.me/hamgamrayane

 آيا محصولات نرم افزاري مي تواند به عنوان دارايي ثابت ثبت شود؟

وفق استاندارد شماره  سازمان حسابرسي در ارتباط با حسابداري داراييهاي نامشهود ثبت دفتري محصولات نرم افزاري حسب مورد مي تواند به عنوان دارايي ثابت مشهود يا نامشهود ثبت شود و يا به حساب هزينه هاي دوره لحاظ شود. حالتهاي مختلف مرتبط با محصولات نرم افزاري عبارتند از:

1 در صورتيکه نرم افزار توسط شرکت براي استفاده داخلي توسعه يابد کل هزينه هاي مرتبط با توسعه به حساب هزينه هاي دوره منظور شود.

2 در صورتيکه نرم افزار توسط شرکت براي فروش خريداري شود به حساب موجودي کالا منظور خواهد شد.

3 در صورتيکه نرم افزار به گونه مکمل سخت افزار(مثلانرم افزار سيستم عامل) باشد به عنوان دارايي مشهود و ذيل رديف دارايي مشهود ثبت خواهد شد.

4 در صورتيکه نرم افزار جزء مکمل سخت افزار نباشد مي تواند به عنوان دارايي نامشهود تلقي شود.

 مشاوره و پاسخگويي به مشکلات کامپيوتر و حسابداري، تماس از تلفن ثابت با شماره 9092305943 (تهران) و 02170705086

مشاوره حقوقي  9099071865


http://www.hamgampc.ir

https://t.me/hamgamrayan

https://t.me/hamgamrayane

دفاتر قانوني

پس از اين که رويدادهاي مالي در ســند حســابداري به ثبت رسيدند، بايد در دفتر روزنامه ثبت ميشوند. در حقيقت زماني
که سند حسابداري براي رويداد مالي تنظيم و به امضاي مقام ذي صالح رسيد، مجوز ثبت آن در دفاتر شرکت داده شده است.
دفاتر حسابداري را ميتوان به دو گروه تقسيم کرد:
1ـ دفاتر رسمي يا قانوني: دفاتري هستند که از نظر قوانين و مقررات تهيه آنها اجباري است. دفاتر قانوني شامل دفتر روزنامه
و دفتر کل ميباشد.
2ـ دفاتر غيررســمي يا کمکي: دفاتري هســتند که تهيه آن اجباري نيســت اما بهمنظور ايجاد ســهولت و دقت در نگهداري
حسابها تهيه ميشوند، مانند دفتر معين.
دفاتر حسابداري به دو گروه تقسيم ميشود:
1( دفاتر رسمي يا قانوني که شامل دفتر روزنامه و دفتر کل هستند.
2(دفاتر غير رسمي يا کمکي که مهمترين آنها دفتر معين است.
2 نيز اسم برده شده است که در حال
1 و دفتر کپيه
در ماده 6 قانون تجارت، عالوه بر دفتر روزنامه و دفتر کل، از دفتر دارايي
حاضر مورد استفاده قرار نميگيرند.
دفتر روزنامه
 پس از اينكه رويدادهاي مالي در ســند حســابداري ثبت شــد بايد در دفتر روزنامه نيز ثبت گردد. دفتر روزنامه انواع
مختلفــي دارد. دفتر روزنامهاي را كه كليه معامالت و عمليات مالي در آن ثبت ميشــود، دفتــر روزنامه عمومي مينامند. دفتر
روزنامهاي كه در آن فقط يك نوع خاص از رويدادهاي مالي ثبت ميشود، دفتر روزنامه اختصاصي خوانده ميشود، مثل دفتر
روزنامــه خريد، دفتر روزنامه فروش، دفتر روزنامه پرداختهاي نقدي و دفتر روزنامه دريافتهاي نقدي. در اين كتاب فقط در
مورد دفتر روزنامه عمومي بحث خواهد شد.
3، كليه  معامالت و عمليات مالي مؤسســه به ترتيب تاريخ ثبت ميشــود. بر اســاس ماده 7 قانون
 در دفتر روزنامه عمومي
تجــارت، دفتر روزنامه دفتري اســت كه تاجر بايد همه روزه مطالبات، ديون و داد و ســتد تجارتــي و معامالت راجع به اوراق
تجارتي )از قبيل خريد و فروش و ظهر نويسي( و بهطور كلي تمام واردات و صادرات تجارتي خود را به هر اسم و رسمي كه
4
باشد و وجوهي را كه براي مخارج شخصي خود برداشت ميكند در آن ثبت نمايد.

مشاوره و پاسخگويي به مشکلات کامپيوتر و حسابداري، تماس از تلفن ثابت با شماره 9092305943 (تهران) و 02170705086

مشاوره حقوقي  9099071865  

http://www.hamgampc.ir

https://t.me/hamgamrayan

https://t.me/hamgamrayane

دفترکل

دفتر کل دفتري است که همه حسابهاي يک موسسه به صورت تفکيک شده در ان نگهداري مي شودو براي هريک از حسابهاي دارايي ها يا بدهي ها و سرمايه به عنوان مثال دارايي ها مثل صندوق حسابهاي دريافتني بانک وغيره و بدهيها مثل حسابهاي پرداختني اسناد پرداختني وام پرداختني وغيره بايد يک حساب مجزا باز شود.وتمامي حسابهاي دفتر روزنامه بصورت بدهکار يا بستانکار در دفتر کل ثبت شود.
دفترکل دفتري که تاجر بايد کليه معاملات خود را حداقل هفته اي يک بار از دفتر روزنامه وارد دفترکل کند و هر حساب را در صفحه اي مخصوص به صورت خلاصه ثبت کند. وهر حساب براساس سرفصل ان که در دفترروزنامه قرار دارد در صفحات مخصوص در دفتر کل ثبت مي شود.و در نهايت مي توان از ان حساب سود زيان يا تراز نامه را از ان تنظيم کرد.
دفترکل  نيز مانند دفتر روزنامه داراي سطر و ستون هايي براي انتقال اطلاعات از دفتر روزنامه به کل مي باشد.
ستون هاي دفترکل شامل عناوين1)شماره سند حسابداري2)تاريخ3)شرح4)عطف5)بدهکار6)بستانکار7)تشخيص8)مانده مي باشد.
کاربرد ستون ها مانند ستونهاي روزنامه است لازم به ذکر است که ستون عطف شماره صفحه دفتر روزنامه که مبلغ مربوطه از ان صفحه منتقل شده نوشته مي شود.
ستون تشخيص نيز نشان دهنده مانده حسابها به صورت بدهکار يا بستانکار مي باشد.
و ستون مانده ازمابه التفاوت ستون بدهکار از بستانکار بدست مي ايد.
اگر جمع مانده بدهکار از بستانکار بيشتر باشد مانده حاصله در دفتر کل بدهکار و بالعکس اگر جمع مانده بستانکار از مانده بدهکار بيشتر باشد مانده حاصله در دفتر کل بستانکار مي شود.

مشاوره و پاسخگويي به مشکلات کامپيوتر و حسابداري، تماس از تلفن ثابت با شماره 9092305943 (تهران) و 02170705086

مشاوره حقوقي  9099071865  


http://www.hamgampc.ir

https://t.me/hamgamrayan

https://t.me/hamgamrayane

فهرست حسابها و کد گذاري حسابها
 
ً در هر مؤسسه فهرستي از حسابهاي دفتر کل تهيه ميشود. فهرست حسابها  
براي تسهيل طبقه بندي و ثبت رويدادها معموال
ً براي هر حساب يک
صورت کاملي از عناوين حسابهايي است که مؤسسه در نظر دارد آنها را مورد استفاده قرار دهد. معموال
شماره مشخص در نظر گرفته ميشود که به آن کد حساب نيز ميگويند. حسابها به ترتيبي که در صورتهاي مالي انعکاس  
مييابند شــمارهگذاري ميشوند. يعني ابتدا داراييها، ســپس بدهيها و سرمايه و در نهايت درآمدها و هزينهها آورده ميشوند.  
يک نمونه ساده از فهرست حسابها به صورت جدول زير ميباشد:
نام حساب شماره )کد( حساب
وجوه نقد  
حسابها و اسناد دريافتني  
موجودي کاال  
پيش پرداختها  
زمين  
ساختمان  
وسايل نقليه  
اثاثه اداري  
حسابها و اسناد پرداختني  
پيش دريافتها  
وام پرداختني  
سرمايه  
درآمدهاي عملياتي  
ساير درآمدها  
هزينه حقوق  
هزينههاي اداري و عمومي
11
12
13
14
21
22
23
24
31
32
41
51
61
62
71
72
کدگذاري حســابها به شــکل منظم و سيستماتيک و به نحوي انجام ميشود که شماره حســابها بيانگر طبقات و ارتباط بين  
حسابها باشد. براي مثال همانطور که در جدول باال مشاهده ميشود، اولين رقم سمت چپ کد براي داراييهاي جاري 1 و براي  
داراييهاي غيرجاري 2 ميباشد.  
ً دو رقم ســمت چپ هر کد مربوط به حســاب کل است و براي حسابهاي معين نيز بسته به نياز ممکن است دو رقم  در نظر گرفته شــود. براي مثال، در جدول فوق کد 11 بيانگر وجوه نقد اســت. اين وجوه نقد نيز ممکن است خود شامل چهار  
حساب معين به صورت زير باشد:
کد کل کد معين نام حساب معين
11
11
11
11
10
12
13
14
صندوق  
حسابهاي جاري بانکي
حسابهاي سپرده کوتاه مدت
تنخواه گردانها
ثبت درآمدها و هزينهها در مؤسسات خدماتي  
هنگامي كه مؤسسهاي، خدماتي را انجام يا كااليي را به مشتريان تحويل ميدهد، پول يا دارايي ديگري از آنان دريافت ميكند و  
يا طلبي براي او ايجاد ميشود. ورود پول يا دارايي يا ايجاد طلب بابت ارائ?? خدمات يا فروش کاال را » درآمد « ميگويند.  
بطور كلي، درآمد هنگامي شناســائي و در مدارك حسابداري ثبت ميشــود كه كاالي فروش رفته به مشتريان تحويل داده شود يا  
خدماتي براي آنان انجام شود. چون درآمد موجب افزايش سرمايه ميگردد، نحوه ثبت افزايش و كاهش آن مثل حساب سرمايه  
است، يعني زماني كه درآمد افزايش پيدا ميكند ، حساب درآمد بستانكار ميشود.  
درآمد )افزايش درآمد مثل افزايش سرمايه( بستانكار

مشاوره و پاسخگويي به مشکلات کامپيوتر و حسابداري، تماس از تلفن ثابت با شماره 9092305943 (تهران) و 02170705086

مشاوره حقوقي  9099071865  

http://www.hamgampc.ir

https://t.me/hamgamrayan

https://t.me/hamgamrayane

تراز آزمايشي
 
در سيســتم حســابداري دو طرفه، هر معامله به مبلغ بدهكار و بستانكار مســاوي در دفاتر ثبت ميشود. اگر حسابها به
صورت صحيح ثبت و مانده گيري شــده باشــند، جمع ماندههاي بدهكار حســابهاي دفتر كل بايد با جمع ماندههاي بستانكار
حســابها مساوي باشــد. يكي از وسايلي كه حسابداران براي آزمون صحت مدارك حســابداري مورد استفاده قرار ميدهند،
ً در پايان هر ماه تهيهميشود. تهيه
تراز آزمايشــي است. تراز آزمايشي فهرستي اســت از مانده  حسابهاي دفتر كل، كه معموال
تراز مزبور به حسابداران امكان ميدهد كه از تساوي جمع ماندههاي بدهكار با جمع ماندههاي بستانكار اطمينان حاصل نمايند.
 تراز آزمايشــي، جدولي اســت كه مانده  حســابهاي دفتر كل در آن نوشته ميشود. حسابها به ترتيبي كه در دفتر كل
مرتب شدهاند، در تراز آزمايشي درج ميشوند. يعني با توجه به مثال فوق، ابتدا حساب داراييها )صندوق، حسابهاي دريافتني،
وســايل نقليه و اثاثه  اداري( بعد حساب بدهيها )حســابهاي پرداختني( و سپس سرمايه و درآمدها و هزينهها نوشته ميشوند.
در صورتي كه حسابهاي دفتر كل توازن داشته باشند، جمع ماندههاي بدهكار و بستانكار مساوي خواهد بود. تراز آزمايشي دو 

مشاوره و پاسخگويي به مشکلات کامپيوتر و حسابداري، تماس از تلفن ثابت با شماره 9092305943 (تهران) و 02170705086

مشاوره حقوقي  9099071865  

http://www.hamgampc.ir

https://t.me/hamgamrayan

https://t.me/hamgamrayane

تهيه  گزارش از مانده حسابها در پايان دوره مالي

از آنجا که رويدادهاي مالي به ترتيب وقوع و به طور جداگانه در دفاتر روزنامه و کل ثبت ميشــوند، اطالعات مندرج در اين دفاتر
بســيار مفصل و جزيي اســت، به نحوي که بهرهگيري از آن براي استفاده کنندگان اطالعات حسابداري ميسر نيست. لذا همانطور که
مالحظه نموديد، در پايان سال مالي، مانده حسابها در قالب صورتهاي مالي براي استفادهکنندگان اطالعات حسابداري طبقهبندي و
گزارش ميشود. در صورت سود و زيان، درآمدها و هزينهها درج ميگردد و با کسر هزينهها از درآمدها، سود مؤسسه يا )زيان( محاسبه
و گزارش ميشود. لذا صورت سود و زيان، نتايج عمليات مؤسسه را طي يک دوره  مالي نشان ميدهد.
ترازنامه نيز با گزارش داراييها، بدهيها و ســرمايه  مؤسسه در پايان دوره مالي، وضعيت مالي مؤسسه را منعکس مينمايد. درواقع،
صورت ســود و زيان به مثابه  فيلمي اســت که از عمليات مالي مؤسسه طي دوره مالي ضبط شــده باشد، در حاليکه ترازنامه به لحظه
خاصي )پايان دوره  مالي( مربوط ميشــود و به مثابه  عكســي است که در پايان دوره  مالي از وضعيت مالي مؤسسه )داراييها، بدهيها و
سرمايه( گرفته شده باشد.
ماهيت مانده  حسابها
حسابهاي هر مؤسسه را ميتوان به دو گروه کلي طبقه بندي کرد. يک گروه حسابهاي سود و زياني هستند که شامل درآمدها و
هزينههاي مؤسسه ميباشد. مانده  حساب درآمد در پايان دوره شامل تمامي درآمدهايي است که مؤسسه طي دوره تحصيل کرده است.
مانده حساب هزينه نيز در پايان دوره شامل كليه  هزينههايي است که طي دوره به مؤسسه تحميل شده است. حساب درآمد داراي ماهيت
بستانکار و هزينهها داراي ماهيت بدهکار است.
گروه ديگر حسابها، حسابهاي ترازنامهاي است. حسابهاي ترازنامهاي شامل داراييها، بدهيها و سرمايه است. داراييها همواره
داراي مانده  بدهکار و بدهيها و سرمايه داراي مانده بستانکار هستند.

مشاوره و پاسخگويي به مشکلات کامپيوتر و حسابداري، تماس از تلفن ثابت با شماره 9092305943 (تهران) و 02170705086

مشاوره حقوقي  9099071865  

http://www.hamgampc.ir

https://t.me/hamgamrayan

https://t.me/hamgamrayane

دفتر معين  

 در مثال مؤسســه، مبلغ 80,000 ريال از شــرکت الف قرض گرفته شده که در »حسابهاي پرداختني« ثبت شده است.  
اگر مؤسسه احساني از چند شخص ديگر هم قرض بگيرد، اطالعات آنها نيز در دفتر کل »حسابهاي پرداختني« ثبت ميشود. در  
اين حالت اگر بخواهيم مبلغ بدهي شركت به هركدام از طلبكاران را بدانيم، بايد تك تك اقالم ثبت شده در حساب دفتر كل  
»حسابهاي پرداختني« را بررسي كنيم تا مشخص شود كه هر كدام از اقالم ثبت شده مربوط به چه شخصي است.
 در صورتيكه تعداد اقالم ثبت شــده در حســاب »حســابهاي پرداختني« زياد باشــند، اين كار خيلي وقتگير ميشود و  
احتمال اشتباه در تعيين بدهي به هر كدام از طلبكاران نيز باال خواهد بود. براي جلوگيري از اين مشكل و ايجاد سهولت و دقت  
در نگهداري حســابها، در كنار دفتر كل، دفتر ديگري نگهداري ميشــود كه به آن دفتر معين ميگوي ً ند. مثال براي حســاب  
»حســابهاي پرداختني« در دفتر كل ، دفتر جداگانه ديگري بهنام »دفتر معين حســابهاي پرداختني« نگهداري ميكنيم كه در اين  
دفتر، براي هركدام از طلبكاران شــركت صفحه خاصي در نظر گرفته ميشود و رويدادهاي مالي مربوط به آن را عالوه بر دفتر  
كل، در اين دفتر نيز ثبت ميكنيم.
ً به حساب آن در  
 اين كار كمك ميكند كه هر وقت الزم بود وضعيت بدهي شــركت به شــخص خاصي را بدانيم مستقيما
ً مشابه دفتر كل  
ً اطالعات مورد نياز را اســتخراج نمائيم. شــماي كلي و نحوه  نوشتن دفتر معين تقريبا دفتر معين مراجعه و ســريعا
است.